امام باقر (علیه السلام) می فرمایند: از دانشمندان دانش را فرا بگیرید و آن را به برادران دینى خود بیاموزید؛ همان گونه که دانشمندان آنرا به شما آموختند.(۱)
امام محمد باقر (علیه السلام) پایه گذار انقلاب فرهنگی شیعه محسوب می شود. گرچه انتشار معارف شیعه به دست امام صادق (علیه السلام) صورت گرفت، ولی به دست امام باقر (علیه السلام) پایه گذاری شد.
«امام باقر ملقّب به این لقب است چون شکافنده علم است. پایه علوم اسلامی را شناخت و فروع آن را درک نمود و آن را توسعه داد.»
حضرت باقر (علیه السلام) را باقر نامیده اند؛ چرا که انتشار دین و معارف اسلامی را ایشان شالوده ریزی کرده است. شیخ مفید در کتاب ارشاد می گوید: «افرادی از اصحاب رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) که باقی مانده بودند (نظیر جابربن عبدالله انصاری) و همچنین بزرگان تابعین (۲) و رؤساء مسلمین از فقها و غیر فقها (نظیر جابر جعفی، کیسان سختیانی، امین مبارک، زهری، اوزاعی، ابی حنیفه، مالک، شافعی و زیاد بن منذر)، از امام باقر (علیه السلام) روایت نقل می کنند. همچنین نویسندگانی نظیر طبری، بلاذری، سلامی، خطیب، ابی داود، اسکافی، مروزی، اصفهانی، بسیط و نقاش و … از امام باقر (علیه السلام) روایت نقل می کنند. این افراد از علمای اهل سنت هستند که بعضی از آنان به فیض محضر امام باقر (علیه السلام) رسیده اند.»
همچنین بسیاری از علمای اهل تسنن نیز اقرار دارند که آن حضرت، بزرگترین عالم زمان خویش بوده است. حتی حکم بن عتیبه یکی از علمای بسیار بزرگ اهل سنت در تفسیر این آیه شریفه \”ان ذلک للمتوسّمین\” (۳) گفته است: «به خدا قسم محمد باقر از متوسّمین (افراد هوشیار و با ذکاوت) است.»
عبدالله بن عطا که او نیز از علمای اهل سنت است می گوید:
« دانشمندان را ندیدم که نزد کسی این چنین خویش را کوچک پندارند که نزد امام باقر کوچک بودند؛ حکم بن عتیبه نزد امام باقر فقط یک شاگرد بود.»
خواصّ اصحاب امام باقر (علیه السلام) و همچنین افرادی که از او روایت نقل می کنند بیشتر از چندین هزار نفرند؛ ولی افراد فوق العاده مبرزی در میان آنها وجود دارند که جداً باید گفت فخر شیعه هستند. به عنوان نمونه تنها یکی از آنها، یعنی محمد بن مسلم، سی هزار روایت از امام باقر(علیه السلام) نقل کرده است.
ابن حجر – دانشمند متعصّب اهل تسنن – نیز در شان این امام بزرگوار می گوید: «او جامع علوم و شکافنده و توسعه دهنده علم بود. او نمایانگر علم بود و دانش را رفعت داد. قلب او مهذب و علم و عمل او پاک و پاکیزه بود. او طاهر و مطهر بود، خُلق او عالی بود و عمر او در اطاعت خداوند صرف شد. تبحّری در عرفان داشت که زبان گویای آن نیست. سخنان او در عرفان و سیر و سلوک به حدّی است که نمی تواند در این گفتار ضبط شود.»
اما با وجود همه اینها، شأن ائمه طاهرین(علیهم السلام) هنوز هم در تاریخ ناشناخته مانده است…
( برگرفته از آثار آیت الله صافی گلپایگانی) (۴)
پاورقیها :
۱ – قال الإمام محمد بن علی الباقر (علیه السلام): \” إن الذی یعلّم العلم منکم له أجر مثل أجر المتعلّم و له الفضل علیه فتعلّموا العلم من حمله العلم و علّموه إخوانکم کما علّمکموه العلماء\” (اصول کافی، جلد۱، صفحه ۳۵)
۲ – تابعین\” کسانی هستند که محضر رسول خدا را درک ننمودهاند، اما مصاحب و همنشین صحابه بودهاند.
۳ – سوره حجر آیه ۷۵
ثبت دیدگاه