اماكن زيارتى ‏منتسب به امام زمان عليه السلام – مسجد كوفه – بخش دوم

گويى شيعيان خود را مى‏بينيم كه در مسجد كوفه خيمه زده، به مردم قرآن را آن گونه كه نازل شده آموزش مى‏دهند.

18. و در حديث ديگرى در همين رابطه فرمود:

كَاَنّى بِالعَجَمِ فَساطيطُهُم فى مَسجدِ الكُوفَةِ يُعَلّمُونَ النّاسَ القُرآنَ كَما اُنزِلَ.(1)

گويى ايرانيان را با چشم خود مى‏بينم كه در مسجد كوفه خيمه زده قرآن را آن گونه كه نازل شده، به مردمان آموزش مى‏دهند.

از نشانه‏هاى ظهور در مسجد كوفه

در منابع فراوانى فرو ريختن ديوار مسجد اعظم كوفه را در شمار نشانه‏هاى ظهور آخرين امام نور بر شمرده‏اند،(2) كه در برخى از احاديث به صورت شفاف بيان شده است:

19. امام صادق عليه ‏السلام در اين رابطه مى‏فرمايد:

اذا هَدَمَ حائِطُ مَسجِدِ الكُوفَةِ مِماّ يَلى دارَ عَبدِ اللّهَ بنِ مَسعُودٍ، فَعِندَ ذلِكَ زَوالُ مُلكِ القَومِ و عندَ زَوالِهِ خُرُوجُ القائِمِ عليه السلام.(3)

هنگامى كه ديوار مسجد كوفه از سمت خانه‏ى عبدالله بن مسعود فرو بريزد، سيطره‏ى قوم از بين مى‏رود و هنگامه‏ى ظهور قائم عليه السلام فرا مى‏رسد.

علامه‏ى مجلسى از صاحب (العدد القويّه) نقل كرده كه ديوار مسجد كوفه فرو ريخت و اين نشانه به وقوع پيوست(4)، صاحب تاريخ كوفه نيز مى‏گويد: قسمتى از ديوار مسحد كوفه از سمت خانه‏ى مختار فرو ريخت و يوسف بن عمر آن را ساخت.(5)

يكى ديگر از نشانه‏هاى ظهور كشتار دسته جمعى در نزد مسجد كوفه است:

20. امام صادق عليه ‏السلام در اين رابطه مى‏فرمايد:

اِنَّ لِوُلدِ فُلانٍ عِندَ مَسجِدِ كُم – يعنى مسجد الكوفة – لَوَقعَةً عَرُبَة، يُقتَلُ فيها اربَعَةُ آلافٍ مِن بابِ الفيلِ الى اصحابِ الصّابُونِ.

براى فرزندان فلان، در روز جمعه‏اى در نزد مسجد شما (مسجد كوفه) حادثه‏اى هست كه در آن در ميان باب فيل تا اصحاب صابون، 4000 نفر كشته مى‏شود، از اين رهگذر از اين مسير به شدت دورى بجوييد.

مسجد كوفه در عصر رجعت

در احاديث فراوانى از رجعت پيشوايان و فرمانروائى آنان بعد از حكومت جهانى حضرت بقية الله عليه السلام گفت و گو شده كه به برخى از آنها اشاره مى‏كنيم:

21. امام صادق عليه ‏السلام در يك حديث طولانى از رجعت اميرمؤمنان عليه‏ السلام و فرمان روائى آن حضرت به تفصيل سخن گفته، در پايان مى‏فرمايد:

و عِندَ ذلِكَ تَظهَرُ الجَنَّتانِ المُدهامَّتانِ عِندَ مَسجِدِ الكوُفَةِ وَ ما حَولَهُ بَما شاءَ اللّهُ.(6)

در آن زمان آن دو باغستان سبز و خرم در نزد مسجد كوفه و در پيرامون آن آن گونه كه خداى بخواهد پديدار مى‏گردد.

22. امام صادق عليه ‏السلام در فراز ديگرى از حديث ياد شده از نابودى شيطان و ياران‏اش به دست اميرمؤمنان عليه ‏السلام در واپسين رجعت آن حضرت سخن گفته است.(7)

23. در حديث ديگرى امام صادق عليه ‏السلام از كشته شدن ابليس توسط حضرت بقية اللّه عليه السلام در مسجد كوفه سخن گفته مى‏فرمايد:

انَّ اللّهَ انظَرَهُ الى يَوم يُبعَثُ فيهِ قائِمُنا، فَاِذا بَعَثَ اللّهُ قائِمَنا كانَ فى مَسجِدِ الكوُفَةِ وَ جاءَ اِبليسُ حَتىّ يَحبثّوَ بَينَ يَدرَيِه عَلى رُكبَتَيهِ، فَيَقُلُ: يا وَيلَهُ مِن هذَا اليَم. فَيَأخُذُ بِنَا صَيِتِه فَيَضرِبُ عُنُقَهُ. فَذلِكَ اليَمُ هُو الوَقتُ المَلوم.(8)

خداوند او را تا روز خروج قائم ما عليه ‏السلام مهلت داده است. هنگامى كه قائم ما را خداوند ظاهر مى‏كند، او در مسجد كوفه خواهد بود، پس ابليس به حضوراش مى‏آيد و در مقابل اش زانو مى‏زند و مى‏گويد: اى واى بر او از چنين روزى. پس او را با دست قدرت مى‏گيرد و گردن اش را مى‏زند. آن روز همان وقت معلوم است.

سيماى مسجد كوفه در آيينه‏ى آيات و روايات

آيات فراوانى از قرآن كريم به مسجد كوفه مربوط مى‏شود كه به شمارى از آنها اشاره مى‏شود:

الف. (وَ اصنَعِ الفُلكِ بِاَعيُنِنا وَ وَحينا)(9)

خداوند به حضرت نوح عليه‏ السلام وحى فرمود:

كشتى را به يارى ما (در حضور ما) و به فرمان ما بساز.

24. امام صادق عليه‏ السلام فرمود:

حضرت نوح عليه‏ السلام فرمود:

حضرت نوح عليه ‏السلام نجار بود او نخستين كسى است كه كشتى ساخت، او 950 سال قوم خود را ارشاد و هدايت كرد، آنها همه‏اش او را مسخره كردند، پس از خدا خواست كه احدى از آنها را روى زمين باقى نگذارد. خدا به او وحى كرد كه كشتى را بسازد.

فَعَمِلَ نُوحٌ سَفيَنتهُ فى مسجِد الكلُوفةِ بِيَدِهِ، فَاتى بِالخَشَبِ مِن بُعدٍ حَتّى فَرَغَ مِنها.(10)

حضرت نوح كشتى را با دست خود در مسجد كوفه ساخت و تخته‏ها را از راه‏هاى دور آورد تا كار ساختن كشتى به اتمام رسيد.

ب. (حَتّى اِذا جاءَ اَمرُنا وَ فارَ التّنّوُرُ):(11)

تا هنگامى كه فرمان ما فرا رسيد و از تنور آب جوشيد.

25. اميرمؤمنان عليه ‏السلام در ضمن شمارش ويژگى‏هاى مسجد كوفه فرمود:

فيهِ نَجَرَ نوُحٌ سَفينَنَةُ، و فيهِ فارَ التّنّورُ، و بهِ كانَ بَيتُ نوُحٍ و مَسجِدُهُ، وَ فى زاويَتهِ اليُمنى فارَ التّنّوُرُ.(12)

حضرت نوح كشتى‏اش را آن جا ساخت، از تنور نيز همان جا آب جوشيد. خانه‏ى نوح و محل عبادت او نيز آن جا بود. در زاويه‏ى راست آن آب از تنور جوشيد.

26. امام باقر عليه ‏السلام نيز در اين رابطه فرمود:

مسجدُ كوُفانَ فيهِ فارَ التّنّورُ، نُجِرَتِ السَّفينةُ، و هُوَ سُرَّةُ بابِلَ وَ مَجمَعُ الاَنبياءِ.(13)

در مسجد كوفه از تنور آب جوشيد كشتى آن جا ساخته شد، آنجا ناف بابل و محل اجتماع پيامبران است.(14)

27. امام باقر عليه ‏السلام در حديث ديگر با تفصيل بيشترى فرمود:

مَسجِدُ كوُفانَ رَوضَةٌ مِن رياضِ الجَنّة، صلّى فيهِ الفُ نَبىٍّ وَ سَبعوُنَ نَبيّاً، وَ مَيمَنَتُهُ رَحمَةٌ و مَيسرِتُهُ مَكرٌ، فيهِ عَصا موسُى و شَجَرةُ يَقطينَ و خاتَمُ سُليمانَ، و مِنهُ فارَ التّنّوُرُ و نَجَرتِ السَّفينَةُ و هِىَ صُرَّةُ(15) بابِلَ و مَجمَعُ الانبَياءِ.(16)

مسجد كوفه باغى از باغهاى بهشت است، هزار و هفتاد پيامبر در آن نماز گزارده، سمت راست آن رحمت و سمت چپ آن نيرنگ(17) مى‏باشد. عصاى حضرت موسى، درخت كدوى (حضرت يونس) و انگشترىِ حضرت سليمان در آن است.

تنور از آن جا جوشيد، كشتى در آن جا ساخته شد. آن جا قلّه‏ى شرف بابل و خيمه‏ى اجتماع پيامبران است.

28. بر اساس روايات اين تنور همان تنور حضرت آدم عليه‏ السلام بود كه بعدها به حضرت نوح عليه ‏السلام منتقل شد و محل فعلى آن در شمت راست كسى است كه از باب كنده وارد مسجد شود.(18)

ج. (و قيلَ يا ارضُ ابلَعى ماءَكِ):(19)

سر انجام گفته شد: اى زمين اب خود را فرو بر.

29. امام صادق عليه‏ السلام در تفسير اين آيه‏ى شريفه فرمود:

هنگامى كه كشتى نوح به وسط مسجد كوفه رسيد خدا به زمين فرمان داد كه آب خودش را فرو ببرد.

فَبَلَعَت ماءَها مِن مَسجِدِ الكُوفَةِ، كَما بَدَءَ الماءُ مِنهُ.(20)

پس زمين آب خودش را از مسجد كوفه فرو برد، چنان كه در آغاز نيز از همان جا شروع شده بود.

د. (و جَعَلنَا ابنَ مَريَمَ و اُمَّهُ آيَةً و آوَيناهُما اِلى رَبوَةٍ ذاتِ قرارٍ و مَعينٍ)(21):

ما عسيى بن مريم و مادرش را آيت و نشانه‏اى قرار داديم و آنها را در سرزمين مرتفعى كه داراى امنيت و آب جارى بود، جاى داديم..

30. اميرمؤمنان عليه ‏السلام در تفسير اين آيه‏ى شريفه فرمودند:

الرّبوةُ: الكوفَةُ، و القرارُ: المسَجِدُ، و المعَينُ: الفُراتُ.(22)

منظور از (رَبوة) (مكان مرتفع) (كوفه)، مقصود از (القَرارُ) (محل امن و آسايش) (مسجد كوفه)، و هدف از (معين) (آب روان و خوش گوار) همان (فرات) مى‏باشد.

مسجد كوفه از منظر پيشوايان

در مورد ويژگى‏هاى مسجد كوفه از ديدگاه آيات قرآن به همين مقدار بسنده كرده، فضايل برجسته‏ى آن را از منظر احاديث وارده از پيشوايان معصوم به صورت فشرده در اين جا مى‏آوريم و ياد آور مى‏شويم كه نقل همه‏ى احاديث وارده در اين صفحات نمى‏گنجد.

31. پيشواى پروا پيشگان، اميرمؤمنان عليه ‏السلام مى‏فرمايد:

اربعَعةٌ مِن قُصُور الجنّةِ فى الدُّنيا: المسجِدُ الحرامُ و مسجدُ الرّسوُلِ و مسجدُ بيتِ المقدِسِ و مسجِدُ الكوفَةِ.(23)

چهار قصر از قصرهاى بهشتى در دنياست:

1) مسجد الحرام،

2) مسجد النّبى،

3) مسجد اقصى،

4) مسجد كوفه.

32. در حديث ديگرى به هنگام شمارش قصرهاى چهارگانه فرمود:

و مسجِدُ الكُوفَةِ و هُوَ قُبَّةُ الاِسلامِ(24)

و مسجد كوفه كه آن (قبة الاسلام) است.

تعبير (قبة الاسلام) را رسول اكرم صلّى‏ اللهُ‏ عليه ‏وآله‏ وسلّم در مورد حرم مطهر سالار شهيدان،(25) و جناب سلمان در مورد كوفه(26) به كار برده بودند.

33. امام صادق عليه ‏السلام فرمود:

مسافر در چهار جا مى‏تواند نمازش را كامل بخواندك

1) مسجد الحرام،

2) مسجد النبى،

3) مسجد كوفه،

4) حرم امام حسين صلوات ‏الله ‏عليه.(27)