سوالات مسابقه دوم / مسابقه/ نیمه شعبان

سوالات مسابقه دوم

دسته ب

1– کدام‌یک از جملات زیر در مورد زمان ظهور حضرت مهدی علیه السلام صحیح است؟

       1- هرکس تعیین وقت کند دروغ‌گو است.

       2- ظهور، بعد از وقوع همه‌ی علایم و نشانه‌ها روی خواهد داد.

       3- خداوند فرمان ظهور ایشان را ناگهانی صادر می‌کند.

       4- موارد 1و3 صحیح است.

– امر ظهور امام عصر علیه السلام قطعی است، ولی زمان ظهور ایشان تعیین نشده است و علم آن تنها نزد خداست.

– پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله قیام امام عصر علیه السلام را به قیام قیامت تشبیه کرده و فرموده‌اند:

\”مَثَال قیام مهدی علیه السلام هم‌چون قیامت است که ناگهانی و بدون خبر قبلی روی داده، مردم را غافلگیر می‌کند.\”

– در برخی روایات آمده است که خداوند در یک  شب شرایط ظهور آن حضرت را پدید آورده و کار ایشان را سامان می‌بخشد (یصلح الله امره فی لیله واحده)

– از آن‌جا که فرمان ظهور بدون پیش بینی‌های قبلی صادر می‌شود، هیچ کس نمی‌تواند وقتی برای آن تعیین نماید.

– در چندین روایت آمده است که هر کس برای ظهور حضرت مهدی علیه السلام وقت تعیین کند، بدانید که او دروغ می‌گوید و او را تکذیب کنید (کذب الوقاتون) این کار شبیه آن است که کسی وقت قیامت را تعیین کند.

– از آثار نامعین بودن وقت ظهور و موکول بودن آن به اذن خداوند، ایجاد روحیه‌ی امید در منتظران است، تا همواره چراغ‌های امید  خود را افروخته نگاه دارند و هر لحظه منتظر و متوقع امر قیام حضرت مهدی علیه السلام باشند. همواره از لحاظ معنوی خود آماده سازند و هرگز دچار سستی نشوند. در برخی روایات هم آمده که \”هر شب و هر روز لحظه‌شمار آمدن مولایت باش\”

– وابسته دانستن زمان ظهور به اذن الهی، باعث می‌شود که شوق و رغبتمان به دعا برای ظهور نیز بیشتر شود و به سفارشی که در باره‌ی دعا برای فرج امام زمان علیه السلام شده است بیش‌تر عمل کنیم.

2- آیا آیات قرآن کریم به امام زمان علیه السلام اشاره دارد؟

       1- بلی

       2- خیر

– آیات قرآن کریم در موارد مکرّر که صدها آیه می‌شود به وجود حضرت مهدی علیه السلام، کمالات ایشان، مثل‌های آگاهی بخش در باره‌ی ایشان و نوع استفاده و بهره وری از آن بزرگوار اشاره دارد.

– حضرت مهدی علیه السلام، امام دوازدهم هستند. از آن‌جا که در قرآن صدها آیه، مستقیم و غیر مستقیم به ائمه علیهم السلام که برگزیدگان الهی هستند دلالت دارند، بنابراین کلیه آیاتی که به ائمه توجه دارند همگی به حضرت مهدی علیه السلام نیز اشاره دارند. مانند آیه «انّما انت منذر و لکل قوم هاد». در این آیه اشاره شده که برای هر قومی در هر نسلی خداوند امام هدایت‌گری قرار داده است.

– در بسیاری از آیات، به گسترش عدالت در سطح جهان و پایان دوران سیطره شیطان توجه ویژه‌ای شده است. این آیات دلالت روشنی بر قیام و حکومت حضرت مهدی علیه السلام و رسالت ویژه‌ی آن بزرگواردر برپایی عدالت جهانی دارد.

«و لقد کتبنا فی الزبور من بعد الذکر ان الارض لله یرثها عبادی الصالحون»

همانا در زبور بعد از تورات نوشتیم که زمین را بندگان صالح من به ارث خواهند برد. در آیه دیگری داریم که:

«هو الذی ارسل رسوله بالهدی و دین الحق لیظهره علی الدین کله و لو کره الکافرون»

خداوند رسولش را با هدایت و دیانت حق فرستاد تا این دیانت بر همه‌ی دین‌های دیگر چیره شده و تسلط یابد، ولو آن‌که کافران یا مشرکان از این کار اکراه داشته باشند.

3- برترین مردم تمام روزگاران چه کسانی هستند؟

       1- آنان که نماز به پا دارند، زکات می‌دهند و کارهای نیک انجام می‌دهند.

       2- آنان‌که در فعالیت‌های عام المنفعه سهیم می‌شوند.

       3- آنان‌که وقتی امامشان غایب می‌شود بر اعتقاد به او پا بر جا می‌مانند و منتظر ظهور ایشان هستند.

       4- آنان‌که در زمان پیامبر و  عصر ظهور ائمه زندگی می‌کردند و از اصحاب ایشان بودند.

– در مکتب تشیع نشانه‌ی اصلی و ریشه‌ای ایمان، نماز خواندن و انفاق کردن و حتی ابراز محبت به مردم نیست.

– چه بسا کسانی که دشمن حق و خائن به خلق هستند ولی در ظاهر نماز می‌خوانند و در کارهای خیریه سهیم می‌شوند.

– امام صادق علیه السلام با آن‌که از همه‌ی مردم به نماز و عبادت‌های ظاهری بیشتر توجه داشتند به یکی از شیعیان فرمودند: گول نماز خواندن و روزه گرفتن‌های افراد را نخور! گر چه این ظواهر هم مهم است، امّا دین داری واقعی به صِرف این ظواهر نیست.

– در سخن عمیقی که از امام سجاد علیه السلام به یادگار مانده ایشان به ابوخالد کابلی می‌فرمایند: همانا برترین مردمِ تمام روزگاران کسانی هستند که در ایام غیبت مهدی علیه السلام قرار خواهند داشت، در حالی که اولاً پایدار بر اعتقاد امامت او هستند و ثانیاً در انتظار ظهورش به سر می‌برند. خداوند به آن‌ها بهره‌ای از عقل و فهم و معرفت می‌دهد که غیبت امام با مشاهده‌ی او، نزد ایشان تفاوتی نخواهد داشت.

– ویژگی این افراد به فرموده امام سجاد علیه السلام همان عقل و فهم و معرفت آن‌ها است. آن‌ها تن‌ها به آن‌چه با چشم ببینند و با حواس مادی حس کنند ایمان نمی‌آورند. دلیل و برهان برای آنان مهم‌تر و آگاهی‌بخش‌تر از حس و احساس است. اینان در اثر توجه به دلایل و نشانه‌ها و بدون این‌که امام خود را با چشم ببینند و به چهره بشناسند، اولاً به وجود آن حضرت علیه السلام باور دارند، ثانیاً حضور و عنایت و سایه‌ی امامت او را نیز بر سر خود کاملاً می‌یابند و تجربه می‌کنند در نظر اینان غیبت جسمانی امام عصر علیه السلام، مانع مشاهده‌ی کمالات و آثار و برکات امام نمی‌شود.

– امام سجاد علیه السلام این افراد را برتر از اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله و اصحاب خود می‌دانند که شرف ملاقات آن حضرت را داشته‌اند.

– پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم نیز در مجلسی فرمودند: افرادی که در آخرالزّمان بر اساس دلایل به من ایمان دارند در حالی که نه من را دیده‌اند و نه امام خود را مشاهده کرده‌اند. آنان برادران من هستند.

4– چه کسانی به تولد حضرت مهدی علیه السلام گواهی داده‌اند؟

       1-  ابو غانم خادم امام عسکری علیه السلام – حکیمه خاتون عمه‌ی امام عسکری علیه السلام

       2-  نسیم خادم – کامل بن ابراهیم از شیعیان مدینه – قابله‌ی محل امام عسکری علیه السلام

       3-  امام حسن عسکری علیه السلام و بیش از 40 نفر از شیعیان  – چند تن از بزرگان اهل سنت مانند  بلاذری و ابن خلکان   

       4-  همه‌ی موارد

– نسیم و ابو غانم دو تن از خدمت‌کاران خانه‌ی امام عسکری علیه السلام بوده‌اند و ماجرا‌هایی از آن حضرت در دوران کودکی مطرح کرده اند. ( روزگار رهایی ج 1 ص 157 و 158)

– یکی از ماجراهایی که ابوغانم نقل کرده است آن است که او گفته:

\”برای امام عسکری علیه السلام فرزندی به دنیا آمد. ایشان آن فرزند را در روز سوم ولادت به جمعی از یاران خویش نشان دادند و فرمودند: این پسر امام شما پس از من و جانشین من در میان شماست. این همان قائمی است که مردم به شدت منتظر و چشم به راه او خواهند بود.\” (همان مدرک)

– حکیمه عمه‌ی امام عسکری علیه السلام و خواهر امام هادی علیه السلام است. امام عسکری علیه السلام او را برای افطار در روز 14 شعبان به منزل خود دعوت کرده و از او خواستند که شب 15 شعبان را در منزل ایشان بمانند که قرار است فرزندی برایشان به دنیا  بیاید. حکیمه خاتون ماجرای شب نیمه شعبان و سحرگاه آن را که امام زمان علیه السلام در آن به دنیا آمده‌اند برای شیعیان نقل کرده است. (منبع: روزگار رهایی ج1 ص146-153)

– کامل بن ابراهیم مدنی از شیعیانی بوده که به نمایندگی گروهی از شیعه برای سؤالی خدمت امام عسکری در سامرا رسیده بود و امام زمان علیه السلام در حالی که کودکی خردسال بودند در محضر پدر او را ارشاد و هدایت کردند. کامل بن ابراهیم حدیث بسیار ارزشمندی را از امام زمان علیه السلام نقل کرده است. (روزگار رهایی ص159)

– همچنین پیر زنی که در همسایگی خانه امام عسکری علیه السلام در خانه یکی از اهل سنت به نام احمد بن بلال کاتب زندگی می‌کرده در شب ولادت امام زمان علیه السلام به خانه‌ی امام عسکری علیه السلام فرا خوانده شده تا در زمان ولادت کنار حضرت نرجس سلام الله علیها باشد. او در طی سالیان دراز این خبر را مخفی می‌داشته، لکن در سال 281 به مناسبتی برای احمد بن بلال کاتب بازگوکرده است. (غیبت شیخ طوسی / بخش مربوط به ولادت امام زمان علیه السلام)

– ابراهیم بن محمد تبریزی و احمد بن عبدالله هاشمی هم نقل کرده‌اند که همراه ده‌ها تن دیگر امام زمان علیه السلام را در همان سال‌های نخست زندگی‌اش دیده‌اند. (روزگار رهایی ج1 ص 163 و 164)

– گزارش یک دیدار چهل نفری با امام زمان علیه السلام هم توسط محمد بن عثمان، نایب نخست امام زمان علیه السلام نقل شده است. امام عسکری علیه السلام در این دیدار خصوصی، فرزند خود را به یاران نشان دادند و فرمودند:

\”این امام شما بعد از من است و جانشین من در میان شماست. او را اطاعت کنید تا بعد از من دچار اختلاف نشوید که هلاک خواهید شد. و بدانید که او را بعد از این نخواهید دید. [زیرا غیبت خواهد کرد.]\” (روزگار رهایی ص 174و 175)

– امام عسکری علیه السلام با فرستادن گوشت قربانی به مناسبت ولادت فرزندشان به خانه برخی از شیعیان از این طریق بسیاری از آنها را از ولادت امام زمان علیه السلام آگاه کرده و مسرور ساختند. (روزگار رهایی ص 153)

– بلاذری دانشمند بزرگ سنی (متوفای سال 339 قمری) امام زمان علیه السلام را در مکه دیده و از ایشان حدیث نقل کرده است. حدیث مزبور را 15 تن از علمای اهل سنت در کتاب‌های خود آورده‌اند. (مهدی موعود و دانشمندان عامه / ویرایش1384/ص 81و82)

5- معنای صحیح غیبت امام زمان علیه السلام چیست؟

       1- ایشان در روی زمین زندگی نمی‌کنند و در آسمان‌ها هستند.

       2- ایشان وجود نورانی دارند و وجود جسمانی ندارند.

       3- همیشه در بیابان‌ها به دور از مردم زندگی می‌کنند.

       4- به صورت ناشناس زندگی می‌کنند. (ایشان را می‌بینیم ولی نمی‌شناسیم)

– غیبت امام زمان علیه السلام به معنی عدم حضور نیست؛ امام صادق علیه السلام می‌فرمایند: مَثَل غیبت امام زمان علیه السلام مَثل غیبت حضرت یوسف علیه السلام از برادرانش می‌باشد؛ وقتی بعد از سال‌ها برادران حضرت یوسف علیه السلام او را در مسند عزیز مصر ملاقات کردند، آن حضرت برادرانش را شناخت ولی آن‌ها او را دیدند و نشناختند تا زمانی که حضرت یوسف علیه السلام خودش را معرفّی کرد (فعرفهم وهم له منکرون). بدین ترتیب غیبت امام زمان علیه السلام به معنای ناشناس زندگی کردن ایشان است.

– این اعتقاد که امام زمان علیه السلام در روی زمین حضور ندارند و در آسمان‌ها زندگی می‌کنند و یا در عالمی دیگر هستند، عقیده‌ای غلط و انحرافی است.

در روایتی از حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام نقل شده است که، ایشان در دوران غیبت در بازار‌هایتان رفت و آمد خواهد داشت و روی فرش‌های خانه‌هاتان قدم خواهد گذاشت، بدون این‌که او را بشناسید. (روزگار رهایی، جلد اوّل، صفحه 223)

– ایشان همه ساله، در مراسم حج شرکت می‌کنند، مردم ایشان را می‌بینند ولی نمی‌شناسند. (یرونه و لا یعرفونه)

– حضرت امیر علیه السلام می‌فرمایند: مردم او را می‌بینند ولی او را نمی‌شناسند. (روزگار رهایی، جلد اوّل، صفحه 224)

–  یکی از دلایلی که خداوند امام زمان علیه السلام را از دیده‌ها پنهان داشته‌است این است که  از خطرات مختلف دشمنان و مخالفان محفوظ بمانند.

– امام زمان علیه السلام فرزند امام حسن عسکری علیه السلام است و مانند پدرانشان وجود جسمانی مادّی دارند و اگر چه می توانند با استفاده از بعضی قدرت‌های اسرار آیات قرآن، برای لحظاتی از دیده‌ی مردم مخفی شوند، ولی سنخ وجود ایشان روح بدون جسم نیست.

– از خداوند بخواهیم که در دوران غیبت، دچار غیبت و فراق قلبی نسبت به ولی نعمتمان و اماممان و راهنمایمان نباشیم.

– توجّه داشته باشیم که در زمان‌های مختلف ائمّه علیهم السلام از برخی از شیعیان خود جدا بوده‌اند. یعنی مثلاً شیعیان دوره‌ی امام رضا علیه السلام که در مدینه زندگی می‌کردند، امام را مشاهده نمی‌کردند، امّا حضور ایشان را جسماً در طوس و قلباً در همه جا احساس می‌کردند.

6- بسیار نیکوست که یک منتظر هر روز،

       1- برای سلامت و دفع بلا از امام زمان علیه السلام صدقه بدهد.

       2- با درست‌کاری و پاکی موجب افتخار ایشان باشد.

       3- برای تعجیل در فرج و رفع غم و اندوه از قلب مبارک ایشان با تمام وجود دعا کند.

       4- همه‌ی موارد صحیح است.

باید گفت هر سه جواب سؤال مذکور صحیح می‌باشد و اینک به بررسی هر سؤال و پاسخ به طور مختصر می‌پردازیم:

1- همه می‌دانیم که خداوند متعال بهترین حافظ و نگهبان است. (فاللّه خیرٌ حافظاً و هو ارحم الرّاحمین)

با توجّه به این مطلب از سوی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و ائمه‌ی هدی علیهم السلام، برای دفع بلا و سلامتی، توصیه به دعا و دادن صدقه شده است. انجام این اعمال سبب محافظت غیبی انسان از بلاها می‌گردد. لذا شایسته است انسان چه از نظر تقرّب بیشتر به ساحت مقدّس حضرت ولی عصر علیه السلام و چه از جهت حفظ ایشان توسّط خداوند متعال به دعا برای آن حضرت شوق ورزد. ما در دعای فرج از خدا می‌خواهیم و می‌خوانیم «ولیاً و حافظاً و قائداً و ناصراً و دلیلاً و عیناً». به همین جهت صدقه را نیز قربت الی اللّه و الی الحجّه انجام می‌دهیم، تا خداوند بلاها را از ایشان دفع نماید.

2- با توجّه به این‌که ما شیعه و منتسب به امام زمانمان می‌باشیم، لذا اعمال ما نیز منتسب به ایشان می‌باشد؛ چنانکه امام صادق علیه السّلام به کسی که قبلاً خدمتکار خانه‌ی آن حضرت بود و گاهی شرب خمر می‌کرد، هنگامی که برای کمک گرفتن نزد ایشان آمده بود فرمودند: «الحسن حسن و منک احسن لمکانک منّا، و القبیح قبیح و منک اقبح لمکانک منّا».

کار زیبا زیباست و از تو زیبا تر است به لحاظ انتساب تو به ما، و کار زشت، زشت است و از تو زشت تر به لحاظ انتساب تو به ما.

و یا امام حسن عسکری علیه السلام فرمودند: «کونوا لنا زیناً ولا تکونوا علینا شیناً»

با اعمال صالح و پسندیده برای ما زینت باشید و با اعمال ناپسند، مایه‌ی ننگ و عار ما نباشید.

لذا در روایات یکی از خصوصیات یاوران امام عصر علیه السلام ره مزین بودن به محاسن و فضائل اخلاقی دانسته‌اند که شامل: ادب، درست‌کاری، عمل به وعده، خوشرویی، تقوای در زبان، عفّت در نگاه، پاکدامنی و…

7- چند نمونه از اوصاف امام معصوم علیه السلام ار در آیات و روایات بیان کنید:

       1- پدر دلسوز، مادر مهربان و برادر فداکار

       2- رفیق و مونس و پناهِ پناه‌جویان، آشنا به تمام زبان‌های عالم

       3- کشتی نجات، فریادرس بیچارگان و چشمه‌ی زندگانی

       4- هر سه مورد صحیح است

– تمام تعابیر فوق در احادیث و زیارت نامه‌هایی که در وصف شخصیت پیامبر و جانشینان معصوم ایشان علیهم السلام است ذکر شده است.

– امام رضا علیه السلام در وصف امام معصوم فرموده‌اند \”الامام ، الوالد الشفیق و الاخ الشقیق و الاُم البره بالولد الصغیر\”

امام همان پدر با شفقت و برادر تنی و مادر با محبت نسبت به فرزند خردسال است.

– تاریخ زندگی آن بزرگواران هم شاهد این اوصاف است. مثلا ماجراهای بسیاری نقل شده که شیعیان از نقاط مختلف با زبان‌های گوناگون خدمت ائمه علیهم السلام می‌رسیدند و در کمال شگفتی می‌دیدند که ائمه به زبان آن‌ها با گویش خود آن‌ها با ایشان صحبت کرده‌اند.

– جوان‌مردی برادرانه، پناه‌بخشی پدرانه، برخوردی از آثار زندگی بخش، در کلام و رفتار، و توانایی تکلم به تمام زبانهای عالم از نشانه‌های امام معصوم است و اگرکسی همه‌ی این خصوصیت‌ها را نداشت نمی‌تواند امام باشد.

8- دعای عموم انسان‌ها در هر درجه‌ای که هستند و در هر جا که قرار دارند و در هر زمانی، در تعجیل فرج مولایمان حضرت مهدی علیه السلام:

       1- قطعا تاثیر دارد و از طول دوران غیبت خواهد کاست.

       2- ممکن است تاثیر داشته باشد.

       3- فقط دعای اولیای خدا موثر است.

       4- عمل نیکویی است، هرچند اثر نداشته باشد.

پاسخ درست پاسخ الف است.

دعا از هر کسی در هر مکان و زمانی قطعاً موثر است.

برخی از مردم فکر می‌کنند چون چندان اهل دین و پارسایی نیستند، به کلّی از درگاه خدا رانده شده‌اند و دعای آن‌ها اثری ندارد، در حالی که خدای متعال در قرآن فرموده است: «ای پیامبر به آن دسته از بندگان من که در آلوده کردن و حلاک ساختن خود، زیاده روی کرده‌اند بگو: از رحمت خدا مأیوس نباشید که خداوند نسبت به شما رأفت فراوان دارد.»

در دین اسلام مأیوس بودن از رحمت خدا خود از بزرگ‌ترین گناهان شمرده شده است. لذا هیچ یک از ما نباید از رحمت خدا مأیوس باشیم و دست از ارتباط گرفتن با خدا بکشیم، نباید احساس کنیم او ما را بنده‌ی خود نمی‌داند؛ نه چنین نیست ما جز درگه او جایی نداریم که برویم و او نیز خود بهتر از ما این را می‌داند و به همین دلیل است که در قرآن، چراغِ سبزِ باز بودنِ در توبه و بازگشت را، حتی به بدکار‌ترین مردمان نشان داده است.

برخی از مردم فکر می‌کنند که دعا کردن جای مخصوص دارد، مثلا اگر می‌خواهند دعا کنند، باید حتما به معبد و مسجدی بروند یا روی سجاده‌ای بنشینند، نه! از ویژگی‌های دین اسلام آن است که با بعثت پیامبر صلی الله علیه و آله خداوند همه‌ی زمین را برای مردم به عنوان مسجد اعلان کرد و از این رو حتی بزرگ‌ترین برنامه‌های ارتباط با خدا یعنی نماز را هم می‌توان در هر جایی از زمین -به شرطی که غصبی نباشد- خواند. از این رو باید بدانیم در هر جایی از زمین می‌توانیم با دعا کردن، با خدای مهربان خود ارتباط برقرار کنیم و بخصوص درباره‌ی فرج امام عزیز خود دعا کنیم.

در مورد زمان دعا نیز هیچ محدودیتی نداریم. هر لحظه‌ای که فرصت یافتیم، ولو وقتی که داریم قدم می‌زنیم و به جایی می‌رویم، می‌توانیم از فرصت استفاده کرد و برای فرج امام زمان علیه السلام دعا کنیم.

بدانیم که خود امام زمان علیه السلام در همان اوایل دوران غیبت فرموده‌اند که برای تعجیل و تسریع در فرج زیاد دعا کنید که رفع گرفتاری‌های شما در آن است.

یکی از ویژگی‌های دعای پی در پی برای امام زمان علیه السلام آن است که گرفتاری‌های زندگی خودمان حل می‌شود، این بشارتی است که امام عصر علیه السلام به ما داده‌اند و شما هم می‌توانید تجربه کنید. شروع کنید به دعای مداوم برای فرج و سلامتی امام زمان علیه السلام، خواهید دید که گرفتاری‌های زندگی‌تان رنگ می‌بازند و شادی و آرامش روحی به زندگی شما روی می‌آورد.