در یکی از روزهای آخر ماه شعبان و در آستانه ی ماه مبارک رمضان پیامبر خدا خطبه ی مهمی خواند که چنین روایت شده است:
عن أبی الحسن الرضا، عن أبیه، عن آبائه، عن أمیرالمؤمنین علیه السلام قال: إنَّ رسول الله صلی الله علیه و آله خَطبَنا ذات یوم فقال صلی الله علیه و آله:
أیُها الناس، إنّه قد أقبلَ الیکم شهرُ اللهِ بالبَرکه وَ الرّحمه وَ المَغفره،
شهرٌ هوَ عندَ اللهِ أفضلُ الشّهورِ،و أیّامُهُ أفضلُ الأیّامِ،و لیالیهِ أفضلُ اللّیالی،و ساعاتُهُ أفضلُ السّاعات،
هوَ شهرٌ دُعِیتُم فیهِ الی ضِیافَهِ الله، وجُعِلتُم فِیهِ مِن أهلِ کرامهِ اللهِ،
أنفاسُکُم فِیهِ تسبیحٌ، ونَومُکُم فِیهِ عِبادَهٌ، وَ عَمَلُکُم فِیهِ مَقبولٌ، و دُعاؤُکُم فِیه مُستجابٌ،
فَاسئلوا اللهَ ربَّکم بِنِیّاتٍ صادِقَهٍ،و قلوبٍ طاهِرَهٍ أن یُوَفّقکم لِصِیامِهِ،وَ تَلاوه کتابِهِ،
فإنّ الشّقی مَن حُرِمَ غفرانُ اللهِ فی هذا الشَّهرِ العَظیم،
وأذکُروا بِجُوعِکُم وَ عَطَشِکُم فِیه جوعَ یومِ القِیامَهِ وَ عَطَشَهُ،
وَ تَصَدّقوا عَلی فُقَرائِکم وَ مَساکِینِکُم،
وَ وَقّروا کِبارَکُم،وأرحَمُوا صِغارَکُم،وَ صِلُوا أرحامَکُم،
وَ أحفَظُوا ألسِنَتَکُم،وغَضّوا عَمّا لا یَحِلّ النَّظرُ إلیه أبصارَکُم،و عمّا لا یَحلّ الإستِماعُ إلیه أسماعَکُم،
وَ تَحَنّنوا علی أیتامِ النّاس یَتحَنّنُ عَلَی أیتامِکُم،
وَ تُوبُوا الی اللهِ مِن ذنوبِکُم،و أرفَعوا إلیه أیدیکم بالدّعاءِ فی أوقاتِ صلواتِکُم،
فإنّها أفضلُ السّاعات،یَنظُرُ اللهِ عزّوجلّ فِیها بالرّحمهِ الی عِبادِهِ،یُحبِبهُم اذا ناجَوه،وَیُلبّیهِم اذا نادَوهُ،وَ یَستجیبُ لَهُم اذا دَعَوه.
أیّها النّاس، إنّ أنفُسَکم مَرهونَه بِأعمَالِکُم، فَفَکّوها بِاستِغفَارِکُم،
وَ ظُهورِکُم ثقیلهٌ مِن أوزارِکُم فَخَفّفوا عَنها بِطولِ سُجُودِکُم،
وإعلَمُوا أنّ اللهَ تَعالی ذِکرُه أقسَمَ بِعِزّتِهِ أن لا یُعَذّبَ المُصَلّینَ وَ السّاجِدینَ،و أن لا یروعَهُم بالنّار یومَ یَقومُ النّاسُ لِرَبّ العالَمِینَ.
أیها الناسُ، مَن فَطّرَ مِنکُم صائِماً مُؤمِناً فِی هذا الشّهرِ کانَ لَه بِذلکَ عندَاللهِ عِتقُ رقبَهٍ،وَ مغفرهٌ لِما مَضَی مِن ذُنُوبِهِ،
قیلَ: یا رَسولَ اللهِ، وَ لیسَ کُلّنا یَقدِرُ عَلَی ذلکَ،فقالَ صلّی اللهُ علیه و آله: اتّقوا النّارَ وَ لَو بِشِقّ تَمرَهٍ،اتقوا النّارَ و لَو بِشَربَهٍ مِن ماءٍ،
أیها الناسُ، مَن حَسّنَ مِنکم فی هذا الشّهرِ خُلقُه کان له جَوازاً علی الصّراطِ یومَ تَزِلُّ فیه الأقدامُ،
و مَن خَفّفَ فی هذاالشّهرِ عمّا مَلَکت یَمینُهُ، خَفّفَ اللهُ علیه حِسابَه،
و مَن کَفّ فیه شَرّهُ کَفّ اللهُ عنهُ غَضَبَهُ یَومَ یَلقاهُ،
و مَن أکرَمَ فیهِ یَتیماً اکرَمَهُ اللهُ یومَ یَلقاهُ،
و مَن وَصَلَ فیه رَحِمَه وَصَله اللهُ برحمَتِهِ یومَ یَلقاه،وَ مَن قَطَعَ فیهِ رَحِمَهُ قَطَعَ اللهُ عَنهُ رَحمَتَه یومَ یَلقاهُ،
و مَن تَطَوّعَ فِیه بِصَلاهٍ کَتَبَ اللهُ لَه بَرائهً مِن النّارِ،و مَن أدّی فِیهِ فَرضاً کانَ له ثَوابَ مَن أدّی سَبعینَ فَریضهً فِیما سِواهُ مِن الشّهور،
و مَن أکثَرَ فِیهِ مِنَ الصّلاهِ علَی ثَقّلَ اللهُ مِیزانَهُ یَومَ تَخِفُّ المَوازِینُ،
و مَن تَلا فِیه آیَهً مِنَ القُرآنِ کانَ لَهُ مِثلَ اجرِ مَن خَتَمَ القرآنَ فِی غَیرهِ مِن الشُّهورِ،
أیها النّاسُ، إنّ أبوابَ الجَنانِ فِی هذا الشَّهرِ مُفَتّحَهٌ فاسئَلوا رَبّکُم أن لا یُغلِقَها علیکم.
و إنّ أبوابَ النّیرانِ مُغلّقهٌ فاسئَلوا ربّکُم أن لا یَفتَحُها عَلیکُم،
والشّیاطِینُ مَغلولَهٌ، فاسئلوا ربّکم أن لا یُسلّطَها عَلیکُم،
قالَ امیرالمؤمنین علیه السلام: فَقُمتُ وَ قُلتُ: یا رسولَ اللهِ! ما أفضلُ الأعمالِ فِی هذا الشّهرِ؟فقالَ صلی الله علیه و آله: یا أبالحسنُ، أفضلُ الأعمالِ فی هذا الشّهرِ ألوَرَعُ عن محارمِ اللهِ عزّوجلّ.
ثمّ بَکَی، فَقلتُ: یا رسولَ اللهِ ما یَبکِیکَ؟فقالَ یا علیّ، أبکی لِما یَستحلّ مِنک فی هذا الشّهر.کأنّی بِکَ وَ أنتَ تُصلّی لِرَبّکَ وَ قد انبَعَثَ أشقَی الأولینَ شَقیقَ عاقِرِ ناقَهِ ثمود، فَضَرَبَکَ ضربَهً علَی قَرَنِکَ فَخَضّبَ منها لِحیتَکَ،
قالَ امیرُالمؤمنینَ علیه السّلام: فَقلتُ: یا رسولَ اللهِ، و ذلکَ فی سَلامَهٍ مِن دِینی؟فقال صلی الله علیه و آله: فی سلامه من دینک.
ثمّ قالَ صلّی الله علیه و آله: یا علیّ، مَن قَتلکَ فَقد قَتلَنِی،و مَن أبغَضَکَ فَقَد أبغَضَنی،و مَن سَبّکَ فَقَد سَبّنِی، لأنّکَ مِنّی کَنَفسِی، روحُکَ مِن روحی، و طِینتُکَ مِن طینتِی، إنّ الله تبارک و تعالی خَلقنِی و ایّاکَ،و أصطَفانِی وَ ایّاکَ،و أختارَنی للنبوّه، وَ أختارَکَ لِلإمامَهِ،و مَن أنکَرَ امامَتَکَ فَقَد أنکَرَ نُبُوّتِی».
(بحار الانوار ج ۹۶ ص ۱۵۷/ عیون اخبار الرضا ج۱ ص ۲۹۵)
ترجمه ی فارسی خطبه
حضرت امام رضاع علیه السلام از پدر گرامی خود و او از پدران بزرگوارش، و آنان هم از امیرالمؤمنان امام علی علیه السلام نقل کرده اند که آن حضرت چنین فرمود: یکی از روزهای آخر ماه شعبان و در آستانه ی رمضان پیامبر خدا، خطاب به ما، خطبه ی مهمی خواند که مضمونش چنین است:
۱- ای مردم، ماه خدا، همراه برکت و رحمت و آمرزش گناهان به شما روی آورده است.
۲- ماهی است که از همه ماه¬ها ارزشمندتر و با فضیلت تر است.
۳- روزهایش ارزشمندترین روزهاست.
۴- و شبهایش با فضیلت ترین شب هاست.
۵- و ساعت هایش از همه ی ساعت ها ارزشمند تر و ارجمندتر است
۶- ماهی است که شما به میهمانی خدا دعوت شده اید.
۷- و خدا شما را در این ماه گرامی داشته است.
۸- نفس های شما در ماه رمضان تسبیح است.
۹- و خوابتان عبادت خداست.
۱۰- و عمل شما مورد قبول درگاه خداست.
۱۱- و دعایتان در این ماه عزیز مستجاب است.
۱۲- با نیت های درست و دلهای پاک، خواسته هایتان را از خدا بخواهید.
۱۳- و بخواهید که شما را در این ماه به گرفتن روزه توفیق دهد.
۱۴- و نیز به تلاوت قرآن موفق سازد.
۱۵- انسان شقی کسی است که در این ماه مورد بخشش و آمرزش خدا قرار نگیرد.
۱۶- با گرسنگی و تشنگی این ماه، به یاد گرسنگی و تشنگی قیامت بفتید.
۱۷- و به فقرا و محرومان صدقه بدهید.
۱۸- در ماه رمضان به بزرگانتان احترام کنید.
۱۹- و به کودکان و افراد کوچک تر، از هیچ محبتی دریغ نورزید.
۲۰- در این ماه بیشتر صله ی رحم نمایید.
۲۱- زبان خود را از گفتار ناپسند و زشت نگهدارید.
۲۲- و از آنچه خدا بر شما حلال نکرده است، چشمانتان را ببندید.
۲۳- و آن چه را که شنیدنش بر شما حلال نیست، گوش ننمایید.
۲۴- و به یتیمان مهر و محبت کنید تا بر یتیمان شما مهرورزند.
۲۵- و از گناهانتان توبه کنید.
۲۶- به هنگام نماز، دو دست خود را به دعا به پیشگاه خدا بلند کنید.
۲۷- چه آن که آن لحظه ها بهترین لحظه هاست.
۲۸- خداوند در آن لحظات با مهر و لطف بر بندگان می نگرد.
۲۹- و اگر از او درخواست کنند، جواب می دهد.
۳۰- و وقتی او را بخوانند، لبیک می گوید.
۳۱- و دعای آنان را اجابت می کند.
۳۲- ای مردم! جانتان در گروه اعمال شماست، با طلب مغفرت از خدا، آزادش کنید.
۳۳- و شانه های شما از وزر و وبال گناه و زشتی های سنگینی می کند، با سجده های طولانی، آن وزر و وبال را سبک کنید.
۳۴- بدانید که خداوند به عزت خود قسم یاد کرده است که نمازگزاران و سجده کننده گان را عذاب نکند.
۳۵- ای مردم! هر کسی از شما روزه دار مؤمنی را افطار دهد، چنان است که گویا بنده ای را آزاد کرده، و خداوند از لغزش های گذشته اش می گذرد.
۳۶- یکی عرض کرد! ای رسول خدا، همه ی ما قدرت افطاردادن و سیرکردن شکم افراد را نداریم.
۳۷- پیامبر فرمود: با پاره¬ی خرما، و مقداری آب، آتش را از خود دور کنید.
۳۸- ای مردم! اگر کسی در این ماه اخلاق خودش را نیکو و اصلاح کند، جواز عبور از پل صراط برای او خواهد بود.
۳۹- و آن کسی که در این ماه بر زیردستان خود آسان گرفته و سخت گیری نکند، خداوند حساب را بر او آسان می گیرد.
۴۰- و کسی که در این ماه مردم از شرش در امان باشند، خداوند در قیامت غضب خود را از او باز می دارد.
۴۱- و کسی که یتیمی را نوازش نماید، در قیامت مورد نوازش خداوند خواهد بود.
۴۲- و کسی که صله¬ی رحم کند، خداوند رحمتش را در قیامت بر او فرو¬می¬فرستد.
۴۳- و کسی که قطع رحم کند، خداوند رحمتش را در قیامت از او دور دارد.
۴۴- و کسی که یک نماز مستحبی به قصد اطاعت و بندگی به جا آورد، خداوند برآت آزادی از آتش جهنم را برای او صادر می کند.
۴۵- و کسی که یک واجب را انجام دهد ثواب هفتاد واجب به او داده می شود.
۴۶- و کسی که در این ماه بر من زیاد درود فرستد، خداوند کفه ی میزان عمل نیک او را در قیامت سنگین می کند.
۴۷- و کسی که یک آیه در این ماه از قرآن تلاوت کند، پاداش یک ختم قرآن را خواهد داشت.
۴۸- ای مردم، درهای بهشت در این ماه باز است، از خدا درخواست کنید که ان را بر روی شما نبندد.
۴۹- و درهای جهم بر روی شما بسته است، از خداوند بخواهید که آن را بر روی شما نگشاید.
۵۰- و شیطان در این ماه درغل و زنجیر است، از خداوند بخواهید که آن را بر شما مسلط نکند
۵۱- امیرالمؤمنین گفت: از جا برخاستم و عرض کردم: ای رسول خدا، کدام عمل در این ماه ارزشمند تر است؟
۵۲- فرمود: ای ابالحسن، ارجمندترین عمل در رمضان آن است که انسان از آن چه خدا حرام کرده است، دوری جوید.
آن گاه گریه کرد. عرض کردم: چه چیزی باعث گریه ی شما شد؟
فرمود: علی جان، گریه ی من برای این است که در این ماه در حالی که به نماز ایستاده ای فرق سرت به دست شقی ترین انسان شکافته می شود، و محاسن شریف تو خضاب می گردد.
امیرالمؤمنین عرض کرد: ای رسول خدا، آیا دین من سالم است؟
رسول خدا فرمود: آری، در سلامت کامل دینی قرار داری.
سپس فرمود: یا علی، قاتل تو، قاتل من است، و کسی که بر تو غضب کند بر من غضب کرده است.
و کسی که به تو دشنام دهد به من دشنام داده است، تو برای من به منزله ی جان من هستی، روح تو از روح من است و طینت تو از طینت من است.
خدای تبارک و تعالی، من و تو را آفرید و انتخاب کرد.
مرا برای نبوت و پیامبری، و تو را برای امامت امت اسلامی اختیار کرد، و هر کسی امامت تو را انکار کند، در حقیقت منکر نبوت من شده است.
منبع: بحار/ ج۹۶/ص۱۵۷ و ۳۵۸؛ عیون أخبار الرضا/ ج۱/ص۲۹۵
The sermon of the holy Prophet, peace be upon him and his household, on the holy Ramadan, delivered on the last Friday of Shaban
Abu al-Hasan al-Rida, peace be upon him, narrates from his father through his ancestors that the Commander of the Faithful, peace be upon him, has said: The Messenger of Allah one day gave us a sermon and said:
“O people, the month of Allah has come to you with its bounty, blessings and forgiveness.
It is a month which is the best of months with Allah; its days are the best of days, its nights are the best of nights, and its hours are the best of hours.
It is the month in which you are invited to the banquet of Allah and you are included in the circle of the people of the glory of Allah.
Your very breaths in it are the glorification of Allah, your sleeping in it is devotion, your deeds are accepted in it, and your prayers in it are granted.
So ask Allah your Lord with true intentions, and pure hearts to help you to fast in it and to recite His book, for truly the wretched is he who is denied the forgiveness of Allah in this great month.
In your hunger and thirst remember your hunger and thirst on the day of Judgment.
Give alms to the poor and the destitute among you, honour your elders and be merciful to the youngsters, visit your relatives and control your tongue, keep away your eyes from that which you should not see and your ears from what you are not allowed to hear, and be kind to the orphans of other people so they may be kind to your orphans.
Repent to Allah from your sins and raise your hands to Him at the times of your prayers, for they are the best of times, when Allah looks with mercy at his servants.
He loves them when they call Him in supplication, answer them when they call Him, and grant their prayers when they pray to Him.
“O people! Truly your souls are pledged to your deeds, so deliver them by your repentance; and your shoulders are overburdened by your sins, so reduce their weight by lengthening your prostration.
Know that Allah, Whose remembrance is exalted, has taken an oath by His might that He will neither chastise the holders of prayers nor those who prostrate, nor terrify them with fire when the people rise for the Lord of the worlds.
“O people! Whosoever among you who breaks the fasting of a believer in this month will be like a man who frees a slave in the eye of Allah and all his previous sins will be forgiven.” When the Prophet was asked, “O Messenger of Allah, not all of us can do that,” he, peace be upon him and his household, answered, “Keep yourselves away from fire even by half a date, keep the fire away even by a drink of water!
O people! Whosoever of you be of good temper in this month will be allowed to pass the path on the day when the feet will slip, and he who treats his servants with ease in this month Allah will ease his account.
He who stops bothering others Allah will not be in wrath with him on the day when he meets Him.
Whosoever honours an orphan in this month Allah will honour him when he meets Him, and he who visits his relative Allah will visit him with His mercy, but he who breaks his relationship with his relatives Allah will keep His mercy away him on the day when he meets Him.
He who volunteers to stand in prayer in this month Allah will guarantee his safety from fire, and he who performs an obligatory act in it will have the reward of seventy obligatory acts in other months.
He who increases his greeting to me Allah will add to the weight of his scale on the day when the scales are light.
He who recites one verse of the Quran in this month will have the reward of him who recites the entire Quran in other months.
“O people! The gates of paradise are open in this month, so ask your Lord not to close them on you, and the doors of fires are closed, so ask your Lord not to open them on you.
The devils are in chain, so ask your Lord not to make them dominant over you.” The Commander of the Faithful then says, “I stood up and asked, ‘O Messenger of Allah! What are the best deeds in this month?’” The Messenger of Allah answered, “O Ali! The best of deeds in this month is to shun those things Allah the Exalted has prohibited.”
Then he wept. I asked “O Messenger of Allah! What makes you cry?” and he answered, “O Ali! I cry for what will be done to you in this month. I see that you are standing in prayer to your Lord, and the most wretched of all people, the brother of the slayer of the she camel of Thamud, will strike you on your head to dye your beard with the blood of your head.”
The Commander of the Faithful then asks, “O Messenger of Allah! Is that is done while my religious faith is intact?” Then he, peace be upon him and his household, said, “Yes! Your religion will be untouched.” The he said, “O Ali! Whoever kills you kills me, whoever hates you hates me, and whoever abuses you abuses me, for you are as close to me as my soul; your soul is from my soul, and your nature is of my nature. Indeed Allah the Glorious and Exalted has created you and me and has chosen you and me, but He selected me for Prophethood and me you for Leadership. So whosoever denies your leadership has denied my Prophethood.”
ثبت دیدگاه