گوهر آسمانی
جستاری در مبحث خداشناسی شیعی
مولف: سید علیرضا رضوی
ناشر: نیک معارف
تلفن انتشارات: 02166480026
ویراستار: سید علی رضوی
نوبت چاپ: اول / 1395
فایل صوتی صفحه ای از کتاب
نمونه متن کتاب
آیا شناسایی خدا ممکن است؟
یکی از مباحث جنجال‌برانگیز درباره معرفت خداوند، “امکان معرفت” اوست. برخی به امکان معرفت و برخی به ناممکن بودن آن معتقدند. عموم مکاتب بشری آن اند که چنین معرفتی ناممکن است؛ اما در تعالیم انبیای الهی، بر تحقق معرفت خداوند تاکید شده است.
در این درس، اشاره می‌کنیم که “وجدان بشر” گواه وقوع معرفت خدای متعال است. همچنین بر ارزش این تجربه وجدانی تاکید می کنیم. منظور از این تاکید آن است که مهمترین اصل معرفتی ما همین وجدان روشن و معرفت بی شک و شبهه از خداوند است.
پاسخ مثبت وجدان بشری به امکان معرفت خداوند
آیا شناسایی خدا ممکن است؟ چرا نه؟… وجدان ما بر وقوع آن گواهی می دهد!
خردمندان می گویند: بهترین دلیل ممکن بودن چیزی، وقوع آن است. ما انسانها با مراجعه به خود می یابیم که با خداوند عالم آشناییم و این شناخت کاملاً واقعیت دارد.
برخی از ما-علاوه بر اینکه او را می‌شناسند-در زندگی خود، با او انس نیز دارند؛ اما گروهی در روزمرگی های زندگی و گاه در اثر پشت کردن به او، از او غافل می شویم. با این حال، در در کوران مشکلات و به هنگام نومیدی از دیگران، وقتی که همه درها را بر روی خود بسته می بینیم، دوباره از سر آشتی با آن پناه بخش آشنا در می آبیم این که چگونه با وی آشنا شده ایم برای ما قابل تصور نیست؛ چنان که خود او نیز در تصور ما نمی گنجد؛ اما این را نیز نمی توان انکار کرد که او را می شناسیم. معرفت به او در نهاد ما سرشته است؛ پیش از اینکه تلاشی در این باره کرده باشید. از این شناخت درونی و سرشتی به عنوان “معرفت فطری” یاد می‌شود.
خداوند مهربان-علاوه بر این که پیش از درخواست ما، خود را به ما شناسانده است-در پی دوری ها و غفلت های مکرر ما نیز، آیات خویش را به ما می نمایاند و حضور خود را در کنار ما یادآور می شود. این معرفت را که در اثر توجه به آیات و نشانه های الهی، برای ما تجدید می شود و تفسیر می‌یابد “معرفةُ بالآیات” یا “شناخت اراِه نشانه های الهی” می نامیم.
بدین ترتیب:
– بهترین دلیل بر امکان وجود چیزی وقوع آن است. وجداناً می یابیم که خدا را می شناسیم. پس جای شک در امکان شناخت خدا نمی ماند.
– اعتبار مکاتب و ایده ها ادیان مختلف، بر اساس موافقت با این اصل درونی سنجیده می‌شود و هر مرامی که مخالف این تجربه وجدانی روشن باشد، وجاهت خود را از دست می دهد. (دقت کنید!)
– مردم در شناخت خداوند یک سان نیستند؛ برخی همواره و در همه جا حضور او را حس می کنند و او را ناظر بر خویش می بینند؛ و برخی دیگر، از حق غافل می شوند؛ اما در اثر مواجهه با نشانه ها در فراز و نشیب های زندگی، از خواب غفلت بیدار می شوند و متوجه آن آشنای دیرین می گردند.
– معرفت خدا در اصل “فطری” است و “بالآیات” تجدید می شود و دلیل می‌یابد.
ثبت دیدگاه