حدیث
سوگند به خدا امام شما سالیان درازی غایب می شود و چشم های مومنین در فراق او اشکباران است

جمعه, ۱۰ فروردین , ۱۴۰۳ Friday, 29 March , 2024 ساعت تعداد کل نوشته ها : 1978 تعداد نوشته های امروز : 0 تعداد دیدگاهها : 187×
پ
پ

اثبات ولایت و امامت امیرالمومنین علی علیه السلام

دکتر محمد هادی قندهاری

بخش چهارم

موضوع: ادامه بررسی آیه ولایت (إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِينَ ءَامَنُواْ…)

فایل تصویری

فایل صوتی

دریافت فایل صوتی

متن پیاده شده به زبان انگلیسی

متن پیاده شده به زبان گجراتی

متن پیاده شده:

بسم الله الرّحمن الرّحیم
ادامه ی بحث آیه ولایت، مهم ترین آیه اثبات گر امامت و ولایت امیرالمومنین و فرزندان معصومان ایشان از قرآن:
سوالات و شبهات ای که در ذیل این آیه مطرح شده است:
برخی از مفسرین اهل سنت مثل ابن تیمیه رهبر فکری وهابیت و فخرالدین رازی متکلم بزرگ اهل سنت در ذیل این آیه سوالاتی را مطرح کردند.البته خود آنها بهتر می دانند که نزول این آیه در شأن امیرالمومنین علی علیه السلام قطعی و مسلم است اما در عین حال از سر تعصّب سوالات و شبهاتی را مطرح می‌کنند تا این که مخاطب را در نزول این آیه در شأن امیرالمومنین به تردید بیاندازند.
برخی از این سوالات و شبهات ، بسیار ساده و کودکانه است و جای بحث مفصل ندارد:
مثلاً این که اگر حضرت علی علیه السلام در حال نماز انگشتر به فقیر دادند و این قبیل افعال مبطل نماز است . در حالی که امیرالمومنین علیه السلام یرای این کار نه راه رفتند و نه صحبت کردند، بلکه در حین رکوع با انگشت به فقیر اشاره کردند و فعل قلیل مبطل نماز نیست.
یا این که می گویند: اگر حضرت علی علیه السلام زکات نداده بود اساساً نماز او قبول نبود که جواب می دهیم این زکات ، زکات واجب نبوده و بلکه صدقه محسوب می شده است. مفسرین اهل سنت همچون قرطبی در تفسیر الجامع الاحکام القرآن تصریح می کند که زکات در اینجا زکات مستحبی و صدقه است.
یا این سوال که علی بن ابی طالبی که ما می شناسیم ، در نماز از از پای شان تیر می کشند و نمی فهمند ، چطور تقاضای فقیر را در نماز شنیده اند و این با حضور قلب آن حضرت در نماز سازگاری ندارد. جواب می دهیم حالات اولیای خدا در عبادات شان گوناگون است، در برخی عبادات تیر از پای شان می کشند – به شرط اینکه این نقل تاریخی صحیح باشد – نمی فهمند و در جای دیگری صدای فقیر را در نماز می شنوند. خود این آیه در مقام تمجید از این نکته است، چطور شما این نکته را با حضور قلب ناسازگار می بینید؟
قرآن مومنینی را توصیف و تمجید می کند و برایشان مقام ولایت قائل است که در حین نماز به فقیر صدقه می دهند، پس این را با حضور قلب و حقیقت عبادت منافی نمی بیند.
اما دو اشکال اساسی در ذیل این آیه مطرح شده که جواب این دو اشکال را به نحو تفصیلی بیان می کنیم:

اشکال اول:
ولی در این آیه ولایتِ محبت است و آن چیزی که قرینه بر این نکته است سیاق آیاتی است که این آیه در آن آیات قرار گرفته است. اگر شما به قرآن مراجعه کنید آیات قبل و بعد از آیه ولایت چنین هستند:
يَأَيهُّا الَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَتَّخِذُواْ الْيهَودَ وَ النَّصَارَى أَوْلِيَاءَ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ وَ مَن يَتَوَلهَّم مِّنكُمْ فَإِنَّهُ مِنهْمْ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِى الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ (مائده/51)

يَأَيهُّا الَّذِينَ ءَامَنُواْ مَن يَرْتَدَّ مِنكُمْ عَن دِينِهِ فَسَوْفَ يَأْتىِ اللَّهُ بِقَوْمٍ يحُبهُّمْ وَ يحُبُّونَه (مائده/54)

يَأَيهُّا الَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَتَّخِذُواْ الَّذِينَ اتخَّذُواْ دِينَكمُ‏ هُزُوًا وَ لَعِبًا مِّنَ الَّذِينَ أُوتُواْ الْكِتَابَ مِن قَبْلِكمُ‏ وَ الْكُفَّارَ أَوْلِيَاءَ وَ اتَّقُواْ اللَّهَ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ (مائده/57 )
می گویند بنا به قرینه آیات قبل و بعد، سیاق این آیه در بحث عدم دوستی با اهل کتاب، یهود و نصارا و کفار و مشرکین است، لذا وِلا هم در این آیه باید وِلای محبت باشد نه وِلای اولویت.

پاسخ :
1. وِلای محبت با انّما سازگاری ندارد. وقتی قران لفظ انحصار به کار می برد بر اساس ولایت محبت معنای آیه چنین می شود:
منحصراً دوستان شما، خدا و پیغمبر و مومنینی هستند که در رکوع نمازشان صدقه میدهند.اما این با دیگر آیات قرآن تناقض دارد.
قرآن می فرماید : إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ ( حجرات/10)
همه مومنین با هم برادرند چه در رکوع نماز زکات بدهند چه ندهند، لذا است که هرگز در حکم دوستی شرطی به اسم دادن زکات در رکوع نماز وجود ندارد. اگر ولایت در این آیه ولایت محبت باشد نباید انما در ابتدای آیه می آمد.
2. آیه ولایت با آیات عدم دوستی با یهود و نصارا با هم نازل نشده است. به نقل شیعه و اهل سنت این قرآن موجود را زید بن ثابت با گروهی جمع آوری کرده اند و این آیه را در هنگام جمع ، به این صورت در دل آیات دوستی یهود و نصارا قرار دادند. آیات مربوط به عدم دوستی با یهود و نصارا مربوط به اوایل مدینه است، آن زمانی که مشکل یهود و نصارا وجود داشت و پیغمبر در جنگ و ستیز با آن ها بودند در حالی که آیه ولایت به نص روایات نازل شده در مورد این آیه مربوط به سال آخر حیات پیغمبر است ، لذا این دو ایه در مقام نزول با هم نازل شده اند.

پیشنهاد گروه فرهنگی امیدواران
کلیپ شروع برنامه ۱

اشکال دوم:
جناب فخر رازی در تفسیر خودش به نام تفسیر کبیر می گوید: روایت ابوذر به دلیل ناسازگاری با مفردات این آیه قابل پذیرش نیست به جهت اینکه در روایت ابوذر آمده که این آیه در شأن علی بن ابیطالب علیه السلام است در حالی که در این آیه هفت تا ضمیر جمع به کار رفته است: الذین، آمنوا، الذین، یقیمون، یؤتون، هم، راکعون . این هفت ضمیر جمع نشان می دهد که این آیه در شأن یک گروه نازل شده است ، در حالی که روایت می گوید یک نفر است. چون با هم قابل جمع نیست لذا ما این این روایت را در شأن نزول این آیه نمی پذیریم.

پاسخ:
جناب فخر رازی، شما رازی هستی یعنی اهل ری یعنی تهران قدیم ، تقاضا می‌کنیم در موضوعات ادبی اظهار فضل نکن. استاد ادبیات عرب جار الله زمخشری در تفسیر کشاف در ذیل این آیه می گوید: این آیه به نقل مفسرین و محدثین در شان علی بن ابیطالب نازل شده است. زمخشری متوفای سال ۵۳۸ یعنی حدود هفتاد سال قبل از فخر رازی این شبهه را مطرح کرده و جواب داده است. او می گوید: در ادبیات عرب ، جایی که بخواهند افراد را تهدید به فعل یا تشویق به کاری بکنند، فعل فرد واحد را به ضمیر جمع می آورند.
بطور مثال، بنده به عنوان یک معلم می خواهم فردی را که یک مقاله خیلی خوب نوشته ، تشویق کنم . در کلاس می گویم: کسانی که مقاله ی خوبی می نویسند، آن ها شایسته تشویق و جایزه اند. در کلاس یک نفر بیشتر نبوده که مقاله را نوشته، پس چرا جمع میگوییم؟ چون می خواهیم بقیه را به مثل این فعل تشویق کنیم. این سخنی است که زمخشری بیان می کند. لذا این آیه در مقام تحریض مردم به این فعل یعنی کمک کردن به فقرا فعل فرد را به ضمیر جمع بیان کرده است .
در تفاسیر بزرگ اهل سنت و در تفسیر خود فخر رازی ما موارد متعدد نزدیک به ۳۰ مورد در قرآن داریم که خداوند فعل فرد را به ضمیر جمع فرموده است. مثلاً در آیه ی 8 سوره ی منافقون می فرماید:
يَقُولُونَ لَئِنْ رَجَعْنا إِلَى الْمَدينَةِ لَيُخْرِجَنَّ الْأَعَزُّ مِنْهَا الْأَذَل‏
منافقان می گویند: اگر ما به مدینه برگردیم مومنان را از مدینه اخراج می کنیم.گوینده این سخن به استناد همه تفاسیر اهل سنت، عبدالله بن ابی رئیس منافقین است.یعنی گوینده یک نفر است اما در آیه به ضمیر جمع آمده است.
نیز در این آیه اگر به ضمیر جمع و در زمان مضارع آمده است، مصداقش ۱۲ نفرند نه یک نفر. در هنگام نزول مصداقش یک نفر است ، اما 12 نفر مصداق این آیه هستند. این آیه در شأن امیرالمومنین نازل شده ، اما در شان امام مجتبی، سیدالشهدا ، امام سجاد و ائمه بعدی علیهم السلام جاری است. الان آن مومنی که در رکوع نمازش به فقرا صدقه می دهد و این آیه اشاره به ولایت و امامت او دارد حضرت بقیه الله امام زمان علیه السلام است و به همین دلیل زمان این آیه مضارع است یعنی مصادیقی از این آیه در آینده زمان خواهند آمد.

بازگشت به صفحه “اثبات ولایت و امامت امیرالمومنین علی علیه السلام

ثبت دیدگاه

  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.