انتظار/جمعه 14 تیر ۱۳۹۲

آشنایی با لقب قائم

بسم الله الرحمن الرحیم 

آشنایی با لقب «قائم»، یک از اسامی شریف حضرت صاحب الزّمان علیه السلام

 (1) چرا، حضرت مهدی علیه السلام به نام شریف قائم، نامیده شده است؟

ابوحمزه ثمالی گفت: به حضرت باقر علیه السلام عرض كردم: چرا وی را قائم نامیده اند؟ فرمود: هنگامى كه جدّم حسين بن علیّ عليه السّلام كشته شد، فرشتگان گريستند و به درگاه الهى ضجّه زده، ناليدند و عرض کردند: اى خدا و اى سرور ما، آيا كسى كه برگزيده و فرزند برگزيده و بهترين خلق تو را كشته است، رها می کنی؟ خداوند عزّوجلّ به ايشان وحى نمود: «اى فرشتگان من، آرام باشيد، قسم به عزّت و جلال خودم، قطعاً از قاتلين او انتقام خواهم گرفت اگر چه بعد از گذشت زمانی باشد». سپس خداوند از ائمّه ای كه از فرزندان حسين بن علی عليه السّلام هستند پرده برداشت، و لذا فرشتگان خوشحال شدند. در بين فرزندان آن حضرت، يكى از آنها ايستاده بود و نماز مى‏خواند. خداوند متعال فرمود: «به اين ایستاده(قائم) از ایشان انتقام خواهم گرفت».

حضرت صادق علیه السلام فرمود: او را قائم می خوانند، زیرا به حقّ قیام می کند.

صقر بن أبى دلف گفت: از حضرت جواد عليه السّلام شنيدم كه مى‏فرمود: امام از جانب خداوند، پس از حسن(یعنی حضرت عسکری علیه السلام)، فرزندش قائم به حقّ، و آن شخصی است که مورد انتظار می باشد. عرض کردم: اى فرزند رسول خدا، چرا او را قائم مى‏گويند؟ فرمود: زيرا او پس از آنكه يادش‏ از بين رفته است و اكثر معتقدين به امامتش مرتدّ شده اند، قيام مى ‏كند.

(2) ایستادن و دعا کردن شیعیان پس از شنیدن یا یاد کردن از نام قائم، و آثار این عمل

از حضرت رضا علیه السلام روایت شده است که در مجلسی که در خراسان داشتند، هنگامی که نام قائم برده شد، ایستاده، دست بر سر مبارک خویش گذاشته، فرمود: «اللَّهُمَ‏ عَجِّلْ‏ فَرَجَهُ‏، وَ سَهِّلْ‏ مَخْرَجَه‏»، و سپس بعضی از ویژگی های دولت حضرت قائم علیه السلام را بیان فرمود.

مرحوم دبیرالدین، صدرالاسلام علی اکبر همدانی در کتاب «تکالیف الأنام فی غیبَةِ الامام» می نویسد:

خبري است که شيخ محمد بن عبدالجبّار در کتاب «مشکوة الانوار» نقل نموده که: چون دعبل عليه الرحمه قصيده خود را نزد حضرت رضا عليه السّلام خواند وبه ذکر حضرت حجت عجَّل اللهُ فرجه رسيد، حضرت رضا عليه السلام دست خود را بر سرگذاشت، وبراي تواضع برخاست، و به راستي ايستاد، و دعا کرد براي آن حضرت به فرج. [6]

از حضرت صادق علیه السلام از دلیل ایستادن در هنگام ذکر نام «قائم»، از القاب حضرت حجّت علیه السلام، سؤال شد. حضرت فرمود: زیرا براى حضرت حجّت علیه السلام غيبتی طولانى است، و لذا آن حضرت از شدّت مهربانی كه به دوستانش دارد، هر كسى كه حضرتش را با اين لقب- که یادآور دولت حضرتش و ابراز تأسّف بر غربت اوست- ياد كند، مورد نظر قرار می دهد. از موارد تجليل و تعظيم ایشان، آن است كه هر بنده ای که نسبت به صاحب خویش خضوع دارد، در هنگامی که مولای بزرگوارش با چشمان شریفش به او می نگرد، از جاى برخيزد، پس بايد برخيزد، و از خداوند، تعجیل در امر فرج مولایش را درخواست نماید.

مرحوم دبیرالدین، صدرالاسلام علی اکبر همدانی در کتاب «تکالیف الأنام فی غیبَةِ الامام» می نویسد:

این مطلب، خود از خصایص آن وجود مقدّس مبارک است که هرکس در هرمکانی و در هر مجلس و محفلی، بَرّاً أو بحراً، بِرّاً أو فاجراً، اسم مبارک آن حضرت ارواحنا فداه ببرد، بخصوص اسم قائم را، منظور نظر و محلّ توجّه مخصوص آن حضرت می شود.[8]

از عالم متبحّر جلیل، سیّد عبدالله جزائری، فرزند محدّث خبیر سیّد نعمۀالله جزائری، در موضوع برخاستن شیعیان در زمانی که نام حضرت صاحب الزّمان علیه السلام برده می شود، سؤال شد. ایشان فرمود: خبری دیده ام که مضمونش، چنین است:

«روزی در مجلس حضرت صادق علیه السلام، اسم مبارک آن جناب برده شد، پس حضرت به جهت تعظیم و احترام آن جناب، برخاست».[9]