دوست یابی

دوست یابی 

 آیا تا به حال برایتان پیش آمده که دغدغه‌ها و مشکلات زندگی آن قدر بر شما سخت گرفته باشند که بخواهید با کسی درد دل کنید؟ آیا تا به حال دوستی صمیمی داشته‌اید که باعث قوت قلب و دلگرمیتان شود و شنونده خوبی برای حرفهایتان باشد؛ و یا اینکه آیا تا به حال با کسی دوست بوده‌اید که باعث دلسردی، ناامیدی و یا کدورت خاطر شما باشد؟ آیا تا به حال با خود اندیشیده‌اید که چگونه می‌توان دوستی شایسته انتخاب کرد و اصولاً معیار انتخاب چنین دوستی چیست؟ 

اهمیت دوست و رفیق در زندگی به اندازه‌ای است که بر طبق سخنان بزرگان دانش و فرزانگان، هر انسانی را می‌توان از دوست و رفیقش شناخت. بلکه بالاتر از آن؛ یک دوست واقعی و خوب می‌تواند در تمام مراحل زندگی یار و یاور ما باشد و ما را در این مسیر، به سوی سرنوشتی نیکو راهنمایی کند. برعکس؛ یک دوست نامناسب که با معیارهای شایسته انتخاب نشده باشد، می‌تواند مانع پیشرفت انسان یا باعث پسرفت او گردد.

لذا این مطلب بسیار مهم است که با چه کسی دوستی می‌کنیم و از چه کسانی دوری می‌گزینیم. در باب دوست یابی و اهمیت پیدا کردن دوست و رفیق در زندگی، مطالب بسیاری گفته شده است. امامان معصوم (علیهم السلام) نیز بر این مطلب بسیار تاکید کرده‌اند و آن را مورد توجه خاص قرار داده‌اند. در همین خصوص، کلام زیبایی از حضرت زین العابدین، امام سجاد (علیه السلام) نقل شده است که بخشی از معیارهای دوستی و دوست‌یابی را برایمان روشن می‌سازد.

در اصول کافی آمده است که امام سجاد (علیه السلام) به فرزند گرامی شان، امام باقر (علیه السلام) فرمودند:

پنج کس را در نظر داشته باش و با آن ها همراه و هم صحبت و رفیق راه مشو. من گفتم: پدر جان آنها چه کسانند؟ فرمود:

بپرهیز از همراهی و رفاقت با دروغگو؛ زیرا او به منزله سرابی است که دور را به تو نزدیک و نزدیک را از تو دور سازد؛

و بپرهیز از رفاقت با فاسق؛ زیرا او تو را بفروشد به لقمه‌ای از خوراکی یا کمتر از آن(۱)؛

و بپرهیز از رفاقت با بخیل؛ زیرا او تو را محروم می‌کند از مالش در وقتی که تو نهایت احتیاج را به او داری؛

و بپرهیز از رفاقت با احمق؛ زیرا او می‌خواهد به تو سود رساند (ولی به واسطه حماقتش) به تو زیان می‌رساند؛

و بپرهیز از رفاقت با کسی که قطع پیوند خویشاوندی کرده است زیرا من یافتم او را که در سه جای قرآن از رحمت خداوند به دور شمرده شده است: خدای عز و جل فرموده است: \”اگر (از این دستورها) روی گردان شوید، جز این انتظار می‌رود که در زمین فساد و قطع پیوند خویشاوندی کنید؟! آنها کسانی هستند که خداوند از رحمت خویش دورشان ساخته، گوشهایشان را کر و چشمهایشان را کور کرده است.\”(۲) و نیز فرموده است: \”و کسانی که عهد الهی را پس از محکم کردن می‌شکنند و پیوندهایی را که خدا دستور به برقراری آن داده قطع می‌کنند و در روی زمین فساد می‌نمایند، از رحمت خدا به دورند؛ و بد فرجامی در سرای آخرت دارند!\”(۳) و در سوره بقره فرموده است: \”همان کسانی که پیمان خدا را، پس از محکم ساختن آن می‌شکنند؛ و پیوندهایی را که خدا دستور داده برقرار سازند، قطع نموده و در روی زمین فساد می‌کنند؛ اینها همان زیان کارانند.\”(۴)(۵)

« برگرفته از کتاب \”چهل حدیث\”، جلد سوم، تالیف: سید هاشم رسولی محلاتی »

۱- در حدیث دیگری است که امام باقر (علیه السلام) می‌فرمایند که به پدرم عرض کردم: \”ای پدر و کمتر از آن چیست؟ فرمود به طمع لقمه تو را می‌فروشد لکن به آن نمی‌رسد.\” (کشف الغمه، جلد ۲، صفحه ۸۱).

۲- \”فهل عسیتم ان تولیتم ان تفسدوا فی الارض و تقطعوا ارحامکم اولئک الذین لعنهم الله فاصمهم و اعمی ابصارهم\” (سوره محمد، آیات ۲۲ و ۲۳).

۳- \”و الذین ینقضون عهد الله من بعد میثاقه و یقطعون ما امر الله به ان یوصل و یفسدون فی الارض اولئک لهم اللعنه و لهم سوء الدار\” (سوره رعد، آیه ۲۵).

۴- \”الذین ینقضون عهد الله من بعد میثاقه و یقطعون ما امر الله به ان یوصل و یفسدون فی الارض اولئک هم الخسرون\” (سوره بقره، آیه ۲۷).

۵- قال الإمام علی بن الحسین (علیه السلام): \”یا بنی انظر خمسه فلا تصاحبهم و لا تحادثهم و لا ترافقهم فی طریق فقلت یا ابه من هم قال ایاک و مصاحبه الکذاب فانه بمنزله السراب یقرب لک البعید و یباعد لک القریب و ایاک و مصاحبه الفاسق فانه بایعک باکله او اقل من ذلک و ایاک و مصاحبه البخیل فانه یخذلک فی ماله احوج ما تکون الیه و ایاک و مصاحبه الاحمق فانه یرید ان ینفعک فیضرک و ایاک و مصاحبه القاطع لرحمه فانی وجدته ملعونا فی کتاب الله عز و جل فی ثلاثه مواضع. قال الله عز و جل فهل عسیتم ان تولیتم ان تفسدوا فی الارض و تقطعوا ارحامکم اولئک الذین لعنهم الله فاصمهم و اعمی ابصارهم و قال الذین ینقضون عهد الله من بعد میثاقه و یقطعون ما امر الله به ان یوصل و یفسدون فی الارض اولئک لهم اللعنه و لهم سوء الدار و قال فی البقره الذین ینقضون عهد الله من بعد میثاقه و یقطعون ما امر الله به ان یوصل و یفسدون فی الارض اولئک هم الخسرون\” (الکافی، جلد ۲، صفحه ۳۷۶).