معرفی کتاب – فلاح السائل یا ادب حضور
نام کتاب: فلاح السائل یا ادب حضور
مؤلف: سیدابن طاووس رحمته الله علیه
مترجم: محمد روحی
ناشر: دفتر انتشارات انصاری
چاپ: بعثت
مرکز پخش: قم خیابان ارم- پاساژ قدس – طبقه آخر پلاک ۱۷۴
شماره تلفن تماس ۷۷۳۱۱۳۷
کتاب شریف\”ادب حضور\” یا \”فلاح السائل و نجاح المسائل فی عمل الیوم و اللیله\” نوشته جمال سالکان، سید مراقبان، نور عارفان، عالم ربانی، صاحب کرامات باهره، ذوالحسبین، رضی الدین، ابوالقاسم، علی بن موسی طاووس، می باشد، چنانچه از نام این کتاب شریف پیداست درباره اعمال عبادی شبانه روز نگاشته شده است کسانی که در اعمال شبانه روز دنبال اذکار و اعمال خاصه می باشند می توانند به این کتاب مراجعه کنند تا جواب خود را بگیرند، مؤلف این کتاب را از مجموعه کتابهای دعا تالیف کرده که هرکدام به منظور جمع آوری اعمال خاص (سال، ماه، هفته، شبانه روز، و … ) معرفی نموده است.
در سخن آغازین کتاب شریف \”ادب حضور\”درباره محتوا و ویژگی این کتاب چنین نگاشته شده است.
\”در رابطه با محتوای این کتاب و ویژگی هایی که آن را از دیگر کتابهای حدیث و دعا ممتاز می کند، توجه به نکات زیر لازم است:
۱- مؤلف تنها به جمع آوری ادعیه همت نگماشته، بلکه همان گونه که خود وی در همین کتاب تصریح می فرماید، از بیان نکات و اسرار و مشاهدات شخصی خود درباره مقامات اولیا، و نحوه تحصیل اخلاص در عبادات و پرداختن اعمال از نواقص، و حضور قلب و زدودن حالت غفلت و به طور کلی ریز بیان آداب معنوی که عارفان بلند پایه از او با نام \” سید المراقبین \” و \”معلم مراقبه\” یاد می کنند.
۲- بیانات مؤلف تقلیدی نبوده، بلکه وی نکاتی را در خود بدان دست یافته و با دل و جان لمس نموده و با سر سویدای خویش چشیده ، سالکان طریق الی الله را هشدار داده است
۳- دیگر ویژگی آثار سید از جمله این رساله آن است که عقل و نقل و عرفان به هم آمیخته است ، یعنی وی با تمام مقام علمی و عملی و عرفانی که دارد سر سپرده نام بیانات الهی و معصومین است و همواره نخست به انها استشهاد می کند؛ ولی هنر او در این تمام نمی شود بلکه وی با اندیشه ژرف و ملکوتی خویش ، اسرار آیات و روایات را برای ا ندیشمندانی که حظی از ذوق و عرفان ندارند تابناک می نماید، و احکام و آداب اسلام را چنان توجیه می کند که هر عاقلی ملزم به اعتقاد و عمل به آن می گردد.
سرفصلهای این کتاب به صورت کامل در زیر آمده که هرکدام در موضوعات متعدد توضیح مفصل داده شده است که نظر هر مؤمن را به خود جلب می کند. با مطالعه این کتاب شما می توانید حضور قلب را در اعمال عبادی خود تقویت کنید و بهتر با معبود خود سخن بگویید.
فصل اوّل: عظمت نماز و پیامدهاى سبک شمردن آن
فصل دوّم: شرایط نمازى که انسان را از کردار و گفتار زشت بازمى دارد
فصل سوّم: فضیلت و آثار دعا از دیدگاه قرآن
فصل چهارم: فضیلت و آثار دعا از دیدگاه روایات
فصل پنجم: برترى دعا و مناجات از تلاوت قرآن
فصل ششم: شرایط اجابت دعا از دیدگاه عقل
فصل هفتم: شرایط اجابت دعا از دیدگاه روایات
فصل هشتم: فواید مناجات بسیار و فضیلت دعا در غیاب مؤمنین و براى حضرت حجّت عجّل اللّه تعالى فرجه الشّریف
فصل نهم: احکام و آداب مقدّمات طهارت و ادعیه آن
فصل دهم: آداب معنوى طهارت از دیدگاه عقل
فصل یازدهم: احکام و آداب و ادعیه وضو
فصل دوازدهم: احکام و آداب تیمّم بدل از وضو
فصل سیزدهم: احکام و آداب غسل از دیدگاه عقل و نقل
فصل چهاردهم: احکام و آداب تیمّم بدل از غسل ، و شرایط لباس و مکان نماز، و ادعیه هنگام ورود به مسجد
فصل پانزدهم: تعیین نخستین نماز واجب و اینکه آن همان صَلاهِ وُسْطى است .
فصل شانزدهم: اعمال وقت زوال آفتاب و ظهر
فصل هفدهم: اسرار نماز و ذکر نافله هاى ظهر
فصل هیجدهم: آداب و اسرار اذان و اقامه از دیدگاه روایات
فصل نوزدهم: آداب و اسرار نماز ظهر و تعقیبات آن
فصل بیستم: آداب و اسرار و تعقیبات نافله هاى نماز عصر
فصل بیست و یکم: آداب و اسرار نماز عصر و تعقیبات آن
فصل بیست و دوّم: محاسبه و اصلاح نامه عمل و ادعیه هنگام غروب آفتاب
فصل بیست و سوّم: کیفیّت ملاقات با دو فرشته نگاهبان بر اعمال و نحوه انجام نماز مغرب و تعقیبات آن
فصل بیست و چهارم: آداب اسرار و ادعیه و نافله هاى مغرب و ادامه تعقیبات نماز مغرب
فصل بیست و پنجم: نمازهاى مستحبّى بین نافله هاى نماز مغرب ، و نماز عشا و فضیلت آنها
فصل بیست و ششم: آداب و اسرار و تعقیباتِ مخصوص نماز عشا
فصل بیست و هفتم: کیفیّت خواندن نماز فرج بعد از نماز عشا
فصل بیست و هشتم: نمازهاى دیگر بعد از نماز عشا
فصل بیست و نهم: آداب و تعقیبات نماز وُتَیْره و نافله عشا
فصل سى ام: نمونه اى از حالات معصومین (علیهم السلام ) در شب و اعمال و آداب پیش از خواب
قسمتی از کتاب فلاح السائل :
روایتیست که از حضرت حسین بن علی علیه السلام فرمود:[روزی] در مسجد نشسته بودیم، که مؤذّن [به بالای مناره ]رفت و گفت:
«اللهُ اَاکبرُ»
امیر المؤمنین علی ابن ابی طالب علیه السلام گریست و ما نیز به خاطر گریه آن بزرگوار گریستیم ، هنگامی که مؤذن اذان را به پایان برد. فرمود آیا می دانید که مؤذن چه می گوید؟ عرض کردیم: خدا و رسول و وصیّ او آگاهترند. فرمود: اگر می دانستید که چه می گوید، مسلّماً کم می خندیدید و بسیار می گریستید.
«اللهُ اَاکبرُ» معانی فراوانی دارد، معنای اول اینکه: مقصود از آن بزرگتر بودن خداوند از جهت قدیم و ازلی [و ابدی] بودن و علم و قدرت و بردباری و بزرگواری و بخشش و عطا و کبریا و بزرگمنشی و عظمت خداوند است، یعنی وقتی مؤذن می گوید«اللهُ اَاکبرُ» در واقع می گوید:خداوندی که آفرینش از آن ا وست، و امر به دست اوست، و مخلوقات به خواست او پدید آمده اند، و همه چیز مخلوقات از اوست، و خلایق به سوی او رجوع می کنند، اوست که اوّل پیش از هرچیز و ازلی است، و آخر بعد از هر چیز و جاودانی، و آشکار فوق هر جیز است و نمی توان او را درک نمود، و باطن در هر چیز که بی حدّ و مرز است؛ پس اوست پاینده و بایقی، و هر چیز غیر او فانی و نابود است.
معنای دوم: «اللهُ اَاکبرُ» این است که خداوند دانای کاردان و خبیر، به هرچه که پدید آمده و پدید می آید، پیش از به وجود آمدن آن آگاهی دارد.
معنای سوم: «اللهُ اَاکبرُ» اینکه: خداوند بر هرچیز قادر است ، و بر هر چیز بخواهد تواناست ، و به قدرت خویش نیرومند ، و بر مخلوقات مقتدر است،…
معنای چهارم«اللهُ اَاکبرُ» بر اساس حلم و کرم خداوند است، یعنی:خداوند آنچنان حلیم و بردبار است که گویی از گناهان بنده آگاهی ندارد، و آنچنان عفو و گذشت می کند که گویی نمی بیند، و آنچنان گناهان بندگانش را می پوشاند که گویی گناه انجام نداده اند، و از روی کرم و گذشت و بردباری، در عقوبت شتاب نمی کند.
وجه دیگر «اللهُ اَاکبرُ» این است که خداوند بخشنده و بسیار عطاکننده ، و افعالش بزرگوارانه و با کرامت است.
رویکرد دیگر در معنای «اللهُ اَاکبرُ» اینکه درباره نفی کیفیت و چگونگی داشتن خداوند است، گویی گوینده آن میگوید: خداوند بزرگتر و منزّه تر از آن است که توصیف کننده گان اندازه اوصافی را که او بدان متّصف است درک کنند،…
وجه دیگر در معنای «اللهُ اَاکبرُ» اینکه گویی گوینده آن می گوید: خداوند بلند مرتبه تر و بزرگوارتر ، و از بندگانش بی نیاز است، و هیچ نیازی به اعمال مخلوقاتش ندارد.\”
با توجه به این روایت که دقیق به معنای اذان پرداخته و آن را این چنین بررسی کرده می توان دریافت که نویسنده کتاب چقدر در جمع آوری مطالب کتاب دقت گماشته و در معنای «اللهُ اَاکبرُ» چگونه سخن به میان آورده است.
والسلام
ثبت دیدگاه