فرازهایی از خطبه غدیر-بخش دهم

«وَ مُعْلِمُکُمْ: أنَّ مَنْ کُنْتُ مَوْلاهُ فَهذا عَلِیٌّ مَوْلاهُ، وَ هُوَ عَلِیُّ بنُ أبی طالِبٍ أخی وَصیِّی، وَ مُوالاتُهُ مِنَ اللهِ عَزَّ وَ جَلَّ أنزَلَها عَلَیَّ»
«و اعلام می دارم: هر آن کس که من سرپرست اویم، این علی سرپرست اوست و او علی‌، فرزند ابی طالب، برادر و وصیّ من است؛ سرپرستی و ولایت او، حکمی است از سوی خدا که بر من فرستاده است.»

دریافت فایل

دریافت نسخه تلگرام و اینستاگرام: دریافت فایل

دریافت نسخه استوری: دریافت فایل

توضیح:

حضرت برای این‌که بعدها در تاریخ نگویند آن‌ فردِ دیگری بوده که ایستاده بوده، بلافاصله فرمودند: «وَ هُوَ عَلِیُّ بنُ أبی طالِبٍ»: او علیّ بن ابیطالب است، «أخی»: برادرم، «وَصیِّی»: وصیّ من، «وَ مُوالاتُهُ مِنَ اللهِ عَزَّ وَ جَلَّ أنزَلَها عَلَیَّ»: پذیرشِ ولایت او، از جانب خداست که بر من نازل‌شده است.
روشِ پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله این است که در ابتدا از تدبّر در قرآن، فهم آیات و نگاه به محکمات سخن می‌گویند و سپس می‌فرمایند: «مَن کُنتُ مَولاهُ …» که بزرگ‌ترین قرینه‌ای است بر این‌که حوزه‌های مولویّت، سرپرستی در تفسیر و تأویل و تدبّر در قرآن کریم را هم شامل می‌شود.
پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله در خطابه‌ی غدیر، سه ویژگی در شخصیّت امیرالمؤمنین علی علیه‌السّلام را بیان فرموده‌اند که عبارت است از: اخلاقیات، قدرت و علم. امّا در مسأله‌ی علم امیرالمؤمنین علی علیه‌السّلام تأکید بیشتری شده نسبت به حوزه‌های دیگر. لذا مولویّت ایشان، علم را هم در برمی‌گیرد.
پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله می‌خواهند سرپرستی علی علیه‌السّلام در همه ی مطالب علمی از جمله حوزه‌ی علم و دانش، تفسیر و تأویل قرآن، حلال و حرام و… را برای مردمان روشن کنند.
از صفات دیگری که به سرپرستی کمک می‌کند و قرینه‌ی آن می‌شود، «اُخوّت» و «وصایت» است. اگر مسأله فقط دوستی بود، در این‌جا اُخوّتو وصایترا مطرح نمی‌کردند. اُخوّترا فرموده‌اند که نشان دهند علی علیه‌السّلام در همه‌ی ابعاد شخصیتی، همانند پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله اولی به تصرّف هستند.
پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله مسأله‌ی وصایت را مطرح کرده‌اند که بفرمایند، مولویّت فقط در محبّت نیست؛ بلکه مولویّت در سرپرستی است.
یکی از ابعاد سرپرستی، مسأله‌ی وصایت است. کسی که به‌عنوان وصیّ انسان منتخب می‌شود، مورداطمینان است.
وصی کارها و اهداف انسان را پس از رحلت از این دنیا انجام و ادامه می‌دهد و آنچه ماتَرک دارد، به او سپرده می شود.
واژه‌ی دیگری را که رسول خدا صلی‌الله علیه و آله بیان و تأکید می‌فرمایند «وَ مُوالاتُهُ» است. سرپرستی علی علیه السلام همه‌ی حوزه‌های سیاسی، اعتقادی، تکوینی، تشریعی، بیان احکام، تفسیر قرآن و تمام علوم را در برمی‌گیرد.
«مِنَ اللهِ عَزَّوَجَلَّ أنْزَلَها عَلَیَّ»: این اعلام سرپرستی، از جانب خداست که بر من نازل‌ شده است. یعنی شما فکر نکنید چون علی داماد و یار و همراه من است و چون رابطه‌ی عاطفی با او دارم، از طرف خودم او را مشخص می‌کنم. خیر! با این‌که او برادر من است، وصایت، وراثت، خلافتش و امامتش «مِنَ اللهِ عَزَّوَجَلَّ»: از جانب خداست.
پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله می فرمایند:«وَ مُوالاتُهُ مِنَ اللهِ عَزَّوَجَلَّ أنْزَلَها عَلَیَّ»: لذا وراثت، وصایت، خلافت و امامت، در معنای ولایت جمع می‌شوند.